Als kind bewogen de meesten van ons veel. Gewoon, omdat we het leuk vonden. Buitenspelen, fietsend naar school, voetballen, dansen en tennissen na school, etc.
Naarmate we ouder werden, gingen we steeds meer zitten. Te oud en cool voor buitenspelen, meer lessen en huiswerk, bijbaantjes.
En als je op een gegeven moment tòch meer wil sporten of bewegen, dan is dat vaak om wat af te vallen of strakker te worden.
Maar activiteit (zowel sporten als meer beweging gedurende de dag) is goed voor zoveel meer! En als je dat eenmaal bewust opmerkt en voelt, dan is het veel makkelijker om actief bezig te zijn.
Je bent tenslotte niet bezig met een hypothetisch, toekomstig doel, maar je voelt de voordelen gelijk al. (Bijvoorbeeld; “Ik val hopelijk wat af” vs “Dat was zo leuk!”)
Oké, laten we even naar die waslijst met voordelen van actief zijn kijken!
Redenen om regelmatig te bewegen en sporten
- Je maakt endorfine aan. Endorfine onderdrukt pijn en stress en is medeverantwoordelijk voor je geluksgevoel. Het heeft te maken met je beloningscentrum, wat ervoor zorgt dat je een bepaalt gedrag/activiteit vaker gaat doen. Bij de Universiteit van Vermont concludeerden onderzoekers dat 20 minuten beweging je humeur kan verbeteren voor wel 12 uur!
- Door actief bezig te zijn wordt het stresshormoon cortisol sneller afgebroken. Ook wordt beweging gekoppeld aan een verlaagde lichamelijke reactie bij stress.
- Sporten kan een sociale activiteit zijn. Denk aan voetballen met vrienden, meedoen aan een teamsport, trainen bij een vereniging, of wandeldates met vrienden en familie.
- Je maakt je hoofd leeg. Tijdens het sporten kun je even nergens anders aan denken omdat je bezig bent met tellen of strategie.
- Je voelt je lichamelijk en mentaal sterker.
- En je wordt ook lichamelijk sterker, afhankelijk van de sport of soort beweging, natuurlijk.
- Omdat je gelukshormonen aanmaakt helpt het tegen depressieve en angstklachten. Een Amerikaans onderzoek uit 2018 toont zelfs aan dat mensen die regelmatig sporten 43% minder dagen met een slechte mentale gezondheid hadden per maand!
- Het is leuk!
- Je bouwt zelfvertrouwen op..
- Je verbetert je stofwisseling (en ja, dat verbrand meer calorieën, maar nog belangrijker; het helpt tegen een opgeblazen buik en verstopping en verlaagt de kans op darmkanker).
- Dankzij de goede hormonen en afleiding kan het helpen bij pijnverlichting. Let op: dit helpt bij bijvoorbeeld hoofdpijn of menstruatiepijn. Blijf wel binnen je eigen grenzen als je bepaalde beperkingen of blessures hebt.
- Je slaapt beter. Je valt vaak sneller in slaap, je slaap is dieper, en je wordt minder vaak wakker gedurende de nacht.
- Het gevoel van eigenwaarde gaat omhoog. Dit komt onder andere dankzij de gelukshormonen die vrijkomen, omdat je meer zelfvertrouwen opbouwt, en door de wilskracht en discipline waar je trots op kunt zijn.
- Je traint je hart en bloedvaten en vermindert zo de kans op hart- en vaatziekten.
- Beweging verbetert je hersenfunctie waardoor je je onder andere beter kan focussen en minder risico loopt op dementie.
- Je verlaagt mogelijk je kans op borstkanker—vooral bij vrouwen boven de 50 jaar. Door te sporten gaat je oestrogeen niveau omlaag en een hoog oestrogeengehalte is gelinkt aan een hoger risico op borstkanker.
- Train je uithoudingsvermogen, waardoor je langer intensieve activiteiten kunt doen, maar ook bijvoorbeeld je kinderen bij kunt houden.
- Veel mensen krijgen juist energie van het sporten. Dat komt doordat er meer zuurstof en voedingsstoffen naar je spieren gaan, waardoor er meer energie wordt geproduceerd.
- Ook wordt je uithoudingsvermogen en kracht verhoogd (afhankelijk van de sport) en kun je dus meer aan op een dag (bijvoorbeeld huishoudelijke klusjes, naar de trein rennen, etc.).
- Doordat je je hart traint word je hart groter en sterker, krijg je een groter slagvolume (er gaat meer bloed rond per slag) en dus krijg je een lagere rusthartslag,
- en een lagere bloeddruk. Die wordt ook nog eens lager omdat je bloedvaten wijder worden tijdens het sporten. Een hoge bloeddruk verhoogt onder andere het risico op hart- en vaatziekten en beroertes.
- Ouderen kunnen langer zelfstandig blijven dankzij beweging, omdat ze mobieler blijven..
- Je wordt gevoeliger voor insuline waardoor er meer glucose uit het bloed wordt opgenomen. Daardoor kun je beter je bloedsuiker reguleren. Voor mensen met diabetes type 2 kan dit zelfs de ziekte tegengaan, maar het is ook belangrijk voor mensen zonder diabetes.
- Je verbetert je cholesterol gehalte.
- Als je je lichaam goed onderhoud herstel je sneller van een blessure, operatie, of ziekte.
- Het kan structuur in je dag of week brengen.
- Je leert doelen stellen, ernaar te plannen, en te behalen.
- Versterk je botten en verlaag zo de kans op botbreuken, artrose en osteoporose.
- Je kunt je beter concentreren.
- Verbeter je seksleven; niet alleen heb je meer energie en zelfvertrouwen, maar ook hebben veel mensen meer zin in seks na het sporten en hebben mannen die regelmatig sporten minder snel last van erectieproblemen.
- Train je discipline en wilskracht.
- Mensen met overgewicht gaan onstekingsreacties in het lichaam tegen (ook als ze niet afvallen).
- Goede reden om te gaan shoppen voor een nieuwe sportgarderobe of ‘m uit te breiden.
- Trots zijn op je lichaam om wat het doet, niet om hoe het eruit ziet. Ook als je niet het lichaam hebt wat je op Instagram ziet.
- Houd je spieren en gewrichten soepel.
- Effect op de rest van je gezonde leefstijl; ik noem dit een positieve vicieuze cirkel, maar het wordt ook wel het domino effect of rimpeleffect genoemd. Je voelt je goed door het bewegen en gaat dus vaker bewegen, maar ook beter slapen en vaker trek hebben in voedzaam eten.
- Verbeter je immuunsysteem. Je hebt dus minder snel een griep of verkoudheid of ander virus te pakken, maar ook sla je je er makkelijker en sneller doorheen.
- Gezond je zwangerschap door! Beweging tijdens de zwangerschap kan je bevalling ook makkelijker maken (maar raadpleeg je dokter als je zwanger wilt (blijven) sporten!).
- Dankzij alle gezondheidsvoordelen kun je enkele jaren langer (in goede gezondheid!) leven.
- Flexibel worden. Je spieren verlengen als je rekt en strekt (bijvoorbeeld bij yoga), waardoor je flexibeler en leniger wordt.
- Actief bezig zijn is een vorm van self-care.
In 2013 heeft onderzoeker Richard Bailey met collega’s en Nike het Human Capital Model ontwikkelt. Hierin zetten ze 79 voordelen van sport en beweging op een rijtje op zes gebieden: fysiek, financiëel, intellectueel, sociaal, persoonlijk, en emotioneel. Op deze pagina van Alles over sport.nl (van het Kenniscentrum Sport en Bewegen) lees je er meer over.
Nederlandse beweegrichtlijnen
De beweegrichtlijnen van de Gezondheidsraad zijn gebaseerd op onderzoeken die veel van de bovenstaande gezondheidsvoordelen bewezen.
De beweegrichtlijnen van de Gezondheidsraad (2017) zijn voor volwassenen van 18 jaar en ouder:
– Bewegen is goed, meer bewegen is beter
– Doe minstens 150 minuten per week aan matig intensieve inspanning*, zoals wandelen en fietsen, verspreid over diverse dagen. Langer, vaker en/of intensiever bewegen geeft extra gezondheidsvoordeel
– Doe minstens tweemaal per week spier- en botversterkende activiteiten, voor ouderen gecombineerd met balansoefeningen
– En: voorkom veel stilzitten
*Matig intensief betekent dat je nog net kunt een gesprek kunt onderhouden tijdens het bewegen.
Uit onderzoek van het CBS en RIVM blijkt dat in 2019 nog niet de helft (48.9%) van de Nederlanders voldoen aan de beweegrichtlijnen van de Gezondheidsraad. In 2021 was dat 46.6% van de volwassen Nederlanders (Volksgezondheidenzorg.info).
Door je aan de beweegrichtlijnen te houden, krijg je al heel veel van bovenstaande voordelen! Is dit te hoog gegrepen? No worries, alle beweging is beter dan stilzitten. En wil je meer doen? Dat is altijd goed. Meer doen brengt ook meer gezondheidsvoordelen (als je maar niet teveel doet).
En onthoud: beweging is niet alleen sporten. Tuinieren, wandelen, fietsend naar je werk of booschappen doen, met je kinderen spelen, etc. telt ook allemaal als beweging!
Nu jij; waarom blijf jij actief of wil je meer gaan bewegen?
